Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uzman ekipleri, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki J. Paul Getty Müzesi’nde bulunan ve milattan önce 530 yılına tarihlenen bir bronz sedirin Anadolu kökenli olduğu yönünde sağlam kanıtlar elde etti. Bu sonuç üzerine, tarihi eser 27 Ekim 2023 tarihinde Türkiye’ye iade edildi. Yaklaşık 2600 yıllık olan bu değerli eserin teslim alma işlemleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Bölge Müdürlüğü ekibi tarafından titizlikle gerçekleştirildi.
Eser, 1980 yılında Manisa yakınlarındaki bir mezardan kaçak kazı yapılarak elde edilmiş ve yasadışı yollarla yurtdışına çıkarılmıştı. Hemen ardından, Kültür ve Turizm İstanbul Bölge Müdürlüğü uzman ekipleri, kargo içerisinde bulunan tarihi bronz sediri incelemek üzere açtı. Eser hakkında yapılacak kapsamlı incelemelerin ardından, müzede sergilenmesi planlanıyor. Bu süreç, tarihi eserlerin korunması ve kültürel mirasın geri kazanılması açısından büyük önem taşıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı Uzman Restoratör Deniz Nurcan, Getty Müzesi ile Türk Arkeologlar arasında yürütülen ortak çalışmanın sonucunda eserin geri kazanıldığını belirtti. Uzman Nurcan, eser hakkında elde ettikleri bilgileri aktardı. Eserin, milattan önce 6. yüzyıla tarihlendiğini bildiren Nurcan, bronz sedirin türünün nadir örneklerinden biri olduğunu vurguladı. Genellikle Kline adı verilen bu tür eserler, taş ve ahşap malzemeden üretilirken, bu eserin bronzdan yapıldığının altını çizdi.
Bronz Kline, demir bir iskelet üzerine bakır ve bronz örgü malzemeler kullanılarak üretilmiş. Ayrıca, döküm bronz ayaklarla desteklenmiştir. Oturma alanının kullanımı için bronzdan örgü ve keten parçalarının bulunduğunu ifade eden Deniz Nurcan, eserin 1980’li yıllarda yurtdışına kaçırıldığının bilindiğini aktardı. Türk arkeologlar ile Getty Müzesi uzmanlarının birlikte yaptığı kapsamlı çalışmalar sonucunda, kazı alanında bulunan bronz ve ahşap örneklerinin yanı sıra sedirin üzerindeki keten parçalarının da aynı döneme ait olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, eserin Anadolu kültürüyle olan bağlantısını güçlendirmiştir.
Getty Müzesi uzmanları, Türkiye’ye getirilen bu değerli eserin durumu hakkında son derece detaylı bir rapor göndermiştir. Eserin belgeleme çalışmaları, Türkiye’deki uzman ekipler tarafından gerçekleştirilecektir. Uzmanlar, eserin mevcut durumunu ve kondisyonunu incelemek üzere bir karşılaştırma yapacak, ayrıca, konservasyon yöntemlerini belirleyeceklerdir. Bu aşamalar sonucunda, eser sergilenmek üzere hazırlanacaktır.
Bu önemli gelişme, Türkiye’nin kültürel mirasını koruma çabaları açısından son derece anlamlıdır. Eserin Türkiye’ye iadesi, hem uluslararası işbirliklerinin önemini vurgulamakta hem de kaçakçılıkla mücadele kapsamında kaydedilen başarıları göstermektedir. Bu tür eserlerin geri kazanılması, kültürel kimliğimizin güçlenmesi ve geçmişimize sahip çıkmamız açısından büyük bir adım olarak değerlendirilmektedir. Gelecekte de benzer çalışmaların devam etmesi, Anadolu’nun zengin tarihine ve kültürel mirasına katkı sağlayacaktır.
