İzmir’deki Elektrik Fabrikası için koruma mücadelesi!

0

BEĞENDİM

0

İzmir Büyükşehir Belediyesi, eski Elektrik Fabrikası’nın kültürel bir odağa dönüştürülmesi için gereken mücadelenin sürdüğünü açıkladı. Açıklamada, bu fabrikanın, şehirdeki önemli kültürel zenginliklerden biri olduğu ve korunması gereken endüstri mirası niteliğinde olduğu vurgulandı.

Tarihi açısından önemli bir yere sahip olan eski Elektrik Fabrikası, diğer tarihi yapılarla, örneğin eski Havagazı Fabrikası, eski Tekel Fabriği ve Sümerbank binaları gibi endüstriyel miraslarla birlikte korunması gereken kültürel varlıklar arasındadır. İzmir Elektrik Fabrikası, 1929 yılında inşa edilmiş olup, o dönemin endüstriyel yapısının, malzeme özelliklerinin ve mekân düzeninin güzel bir örneğini sunmaktadır. Bu tarihi yapı, uzun süre işletmede kalarak şehrin iktisadi, sosyal ve kültürel gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Sergilenen bu miras, İzmir I Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 08.01.1998 tarihli 7003 sayılı kararı ile “2. Grup Yapı” olarak tescillenmiştir.

Eski Elektrik Fabrikası’nın bulunduğu alan, yani 3535 ada 6 parsel, mülkiyeti TTA Gayrimenkul AŞ‘ye ait olup, Özelleştirme İdaresi tarafından 16.04.2019 tarihinde açık artırmaya çıkarılmıştır. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin iktisadi teşekkülü Grand Plaza AŞ, bu ihaleye en uygun teklifi verse de, kamu teşekkülü olduğu gerekçesiyle ihale iptal edilmiştir. Bu durum, belediye başkanlığının 18.09.2019 tarihli yazısı ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na yapılan talep ile tekrar gündeme gelmiştir. Belediye, 4046 sayılı yasa kapsamında kamu yararı gözetilerek bu taşınmazın kendisine devrini istemiş, ancak talep kabul edilmemiştir.

Öte yandan, Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi’nin hazırladığı öneride, Elektrik Fabrikası’na ilişkin yapılan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planlarında, tescilli yapının bulunduğu alana “Emsal: 3.00, Yükseklik: 30 kat” yapılaşma koşullu “Ticaret-Turizm Alanı” kullanım kararı getirilmiştir. Bu karar, tescilli kültürel varlığın siluetini olumsuz etkileyecek şekilde yüksek yapı önerilmektedir ve bu durum, yapının karakterini bozacaktır.

Yeni Kent Merkezi olarak tanımlanan imar planı çalışmalarında ise, eski Elektrik Fabrikası’nın batısında yer alan mevcut yapılarla birlikte değerlendirilmiş ve bu iki kültürel mirasın liman arkasının girişi olarak önemli bir simge haline getirilmesi hedeflenmiştir. Bu noktada, yeni yapılaşmanın önerilmediği, mevcut yapıların restorasyonla kullanılması planlanmıştır.

Ancak, bu tescilli yapı için getirilen imar planı, kamuya ait alanlar yerine özel kullanıma dönük bir yaklaşımla yalnızca ticaret ve turizm amaçlı değerlendirilmektedir. Bu da, kamunun bu yapıyı kullanma hakkını kısıtlamaktadır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu tescilli kültür varlığını koruma çabalarını sürdüreceğini ve bu maddenin kamu yararına en uygun şekilde değerlendirilmesini sağlamaya çalışacağını söylemiştir. Kamuoyuna yapılan duyurularda, gelecekte bu tarihi değerin çağdaş bir anlayışla korunarak, İzmir’in kültürel merkezlerinden biri haline getirilmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir.