15 Mart 2025 Cumartesi
Ege Üniversitesi akademisyenleri tarafından yürütülen proje, bağışıklığı düşük hastalarda ciddi pnömoni sebebi olan “Pneumocystis jirovecii” mikroorganizmasının tanısına yöneliktir. Özellikle organ nakli hastaları, kanser tedavisi görenler ve HIV hastaları gibi immün sistemi baskılanmış bireylerde sağlık sorunlarına yol açan mikroorganizmanın tanısını hızlı bir şekilde koymayı hedefler. Projenin yürütücülüğünü Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aysu Değirmenci Döşkaya üstlenmiştir. Bu proje, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) tarafından desteklemeye uygun görülmüştür.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, proje ekibini tebrik ederek, sağlık alanındaki çalışmaların önemine vurgu yapmıştır. Geliştirilen test, bağışıklığı düşük hastalar için tehlike oluşturan mikroorganizmanın erken teşhisinde kritik bir rol oynayacaktır. Rektör Budak, başarılar dileyerek Doç. Dr. Aysu Değirmenci Döşkaya ve ekibini takdir etmiştir.
Projenin amacını açıklayan Doç. Dr. Aysu Değirmenci Döşkaya, P. jirovecii mikroorganizmasının teşhisinde kullanılan mevcut yöntemlerin maliyetli ve deneyimli personele ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir. Bu sebeple, yüksek hassasiyet ve özgüllük değerlerine sahip Loop-mediated isothermal amplification (LAMP) testi gibi yeni bir yöntem geliştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu projede solunum sistemi örneklerinde PcP tanısını sağlayacak kolorimetrik LAMP testi geliştirilerek, hastalığın tanısında kolaylık ve maliyet etkinlik amaçlanmıştır.
Proje ekibi, Ege Üniversitesi Aşı Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Araştırmacıları ve EÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Aşı Çalışmaları ABD Öğretim Üyeleri tarafından desteklenmektedir. Proje ekibinde Prof. Dr. A. Yüksel Gürüz, Prof. Dr. Cemal Ün, Prof. Dr. Mert Döşkaya, Doç. Dr. Hüseyin Can, Doç. Dr. Muhammet Karakavuk, doktora öğrencisi Tuğba Karakavuk, lisansüstü öğrenciler Ceren Gül ve İrem Yavuz yer almaktadır.
Sonuç olarak, Ege Üniversitesi akademisyenleri tarafından yürütülen ve TÜSEB tarafından desteklenen proje, bağışıklığı düşük hastalarda ciddi pnömoniye sebep olan “Pneumocystis jirovecii” mikroorganizmasının hızlı tanısını sağlayacak yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır. Bu çalışma, sağlık alanında önemli bir ihtiyacı karşılamayı amaçlamakta ve gelecekte benzer hastalıkların erken teşhisinde kilometre taşı olabilecek potansiyele sahiptir.