Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’nde, geçtiğimiz yıl yaz aylarında başlatılan 1. etap restorasyon çalışmaları başarıyla tamamlanmıştır. Bu restorasyon çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün koordinasyonunda yürütülmüştür. Çalışmalar kapsamında, dünyaca ünlü Ayasofya Camii’nin detaylı analizleri gerçekleştirilmiş olup, muhtemel herhangi bir deprem durumunda caminin ağır hasar alabileceği tespit edilmiştir. Bu durum üzerine, caminin güçlendirme ve restorasyon süreçlerinin yürütülmesi amacıyla bir bilim kurulu oluşturulmuştur. İlk etapta, Ayasofya Camii’nin bahçesinde bulunan türbeler üzerinde restorasyon çalışmalarına başlanmıştır.
Tamamlanan 1. etap çalışmaları içerisinde Camii’nin türbelerinin yanı sıra sıbyan mektebi ve muvakkithane de restore edilmiştir. Bin 487 yıllık tarihi geçmişe sahip bu yapılar, aslına uygun bir şekilde yenilenmiş ve çalışmalarının proje onay süreci devam etmektedir.
Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nde Şubat ayında başlatılan 2. etap restorasyon çalışmaları kapsamında, Topkapı Sarayı’na bakan bölümde yer alan 2. Bayezid Minaresi için çelik iskele kurulmuştur. Çalışmalar esnasında, bu tarihi minarenin yapısında çatlaklar tespit edilmiştir. Bu tespit sonrası minarenin sökülmesine ve onarımının yapılmasına karar verilmiştir. Minaresi’nin üst kısmındaki alem yerinden kaldırılmış ve minare belli bir kot seviyesine kadar söküldüğü bilgisi verilmiştir. Yaklaşık 64 metre yüksekliğindeki minarenin, bilim heyetinin yapmış olduğu detaylı çalışmalara göre, malzeme ve örgü tekniğinin daha fazla söküme izin vermediği anlaşılmış ve minarenin güçlendirilerek tamamlanması kararlaştırılmıştır.
Ayrıca Ahmet Çeşmesi’ne bakan doğu cephesine dev bir iskele kurulmuştur. Bu iskeleyle birlikte, cephede yer alan raspa ve derz açma işlemlerinin ortalama bir ay içinde tamamlanması planlanmaktadır. Cepheden temizlenen niteliksiz sıvaların ardından, belgeleme ve kronolojik analizler yapılacak ve laboratuvardan gelen malzeme sonuçlarının beklendiği ifade edilmiştir. Bunun yanı sıra, jeoradar yöntemi kullanılarak taşıyıcı duvarlar içerisindeki boşluk oranları tespit edilecektir.
İnşaat mühendisi Keriman Dursun, doğu cephesine kurulan iskele ile ilgili olarak, “Ayasofya’da birkaç aşamalı çalışmalar gerçekleştiriyoruz. İlk etapta türbeler ve diğer yapılar tamamlandı. 2. etapta ise cephelerin restorasyonu üzerinde çalışıyoruz.” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur. Herhangi bir tarihi unsuru kaldırmadan, özgün işçilik ve malzeme ile restorasyon çalışmalarının sürdürüleceğini belirtmiştir.
Keriman Dursun, 2. Bayezid Minaresi’ndeki restorasyon çalışmaları hakkında da; “Minaredeki çalışmalar belli bir kota kadar tamamlandı. Statik modellemeler neticesinde malzemenin güçlendirilerek tamamlanmasına karar verildi.” ifadelerine yer vermiştir. Yaklaşık 64 metre uzunluğundaki minarenin restorasyonu tamamlandıktan sonra, yakınındaki tünelin de kaldırılacağı belirtilmiştir.
Keriman Dursun, Cumhuriyet Dönemi’nin en kapsamlı restorasyon çalışmasının yapıldığını vurgulayarak, “Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğ
