Anayasa Mahkemesi (AYM), sokak hayvanlarına ilişkin yasal düzenlemenin iptali istemini esastan görüşmeye hazırlanıyor. Hükümetin hazırladığı 7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 2 Ağustos 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), bu kanunun 17 maddesinden 16’sının iptali ve yürürlüğünün durdurulması talebiyle AYM’ye başvurmuştu. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, başvuruyu incelemeyi tamamlayarak, bugün yapılacak olan Genel Kurul gündemine aldı.
Söz konusu yasanın iptalini isteyen hayvan hakları savunucuları, AYM önünde toplanma kararı aldı. Bu topluluklar, yasanın iptalini talep ederken, sivil toplum örgütlerinin yanı sıra Türkiye Barolar Birliği Hayvan Hakları Komisyonu da buradan basın açıklaması yapmayı planlıyor. Yeni kanun değişikliği, sokak hayvanlarının kedi ve köpek ayrımı yapılmaksızın toplatılmasını ve sokakta yaşayan, güçten düşmüş köpeklerin sahiplendirilinceye kadar bakımevinde tutulmasını öngörüyor. Ayrıca, yerel yönetimlerin sokakta yaşayan hayvanları sadece bakımevine aldıktan sonra rehabilite etmeleri ve bazı durumlarda hayvanların öldürülmesi ile ötanazisine ilişkin usul ve esasları düzenliyor.
Ankara Barosu Başkanı Mustafa Köroğlu imzasıyla hazırlanan ve AYM Başkanlığına sunulan “Hukuku Görüş”te, söz konusu yasanın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları başta olmak üzere, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü standartlarına, BM Çevre Programı’na ve hayvan haklarıyla ilgili uluslararası sözleşmelere aykırı olduğuna dikkat çekildi. 7527 sayılı Kanun, 2 Ağustos 2023 tarihinden itibaren kamu yararına aykırı olan, telafisi mümkün olmayacak sonuçlara yol açma potansiyeli taşımaktaydı.
Söz konusu görüşte, “Baromuza yapılan ihbarlar ve haricen tespit ettiğimiz vakalar mahkemenin dikkatine sunulmuştur. Kamu yararı taşımayan iptale konu yasa nedeniyle sayısını tespit edemediğimiz yüzlerce hayvan ölmüştür” ifadeleri dikkat çekti. Bu durum, hayvan hakları savunucularının da AYM’nin kararını beklerken daha fazla dikkat çekmesini sağladı.
Anayasa Mahkemesi’nin alacağı karar, sokak hayvanlarının korunması açısından önemli bir aşama olacak. Yasanın iptalı ya da yürürlükte kalması, hayvan hakları aktivistlerini ve yerel yönetimleri doğrudan etkileyecek. AYM, bugün gerçekleştireceği Genel Kurulda bu konuyu tartışacak ve nihai kararını verecek. Hayvan hakları savunucularının bugünkü toplanması, kamuoyunun bu konuda daha fazla bilinçlenmesine ve yasa ile ilgili sorunların tekrar gündeme gelmesine katkı sağlayacak. Hayvanların yaşam haklarının korunması meselesi, hem hukuksal anlamda hem de toplumsal bir sorun olarak sürmeye devam edecek.