İzmir Körfezi’ndeki Kirlilik Sedimentleri Tehdit Ediyor!

0

BEĞENDİM

0

İzmir Körfezi, uzun yıllardır uğradığı kirlilik sebebiyle deniz tabanındaki sediment yapısının bozulmasına maruz kalmaktadır. Bu konuda detaylı incelemeler yapan İzmir Körfezi Bilim Kurulu Üyesi ve İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Temel Bilim Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ebru Yeşim Özkan, 2008 ile 2018 yılları arasında gerçekleştirdiği çalışmalardaki bulgularını paylaşarak, iç körfezin temizlenmesinin önemine dikkat çekti. Özkan, kirli sedimentin bertaraf edilmesinin fizibilite çalışmaları ile yapılması gerektiğini vurgulayarak, “Taranan sedimentin başka bir yere taşınmasının hiçbir anlamı yoktur” dedi. Kirliliğin kontrol altına alınmaması durumunda, bu maddelerin denizel ortamda başka bir habitatı da olumsuz etkileyeceği uyarısında bulundu.

Prof. Dr. Özkan’ın araştırmaları, İzmir Körfezi’ndeki sedimentin doğal arıtma işlevini kaybettiğini ve 2018 yılında kötüleştiğini ortaya koydu. 2008’de sedimentin doğal bir arıtma sistemi gibi davrandığını keşfeden Özkan, 2018’de yapılan TÜBİTAK projesi ile sediment yapısının önemli ölçüde değiştiğini ve kirli materyalin suya iade edildiğini belirtti. Bu durum, kirliliği artırarak deniz ekosisteminin dengesini bozmakta önemli bir etki yaratmıştır. Özkan, dış kaynaklı atıkların atmosfer, tarımsal faaliyetler ve nüfus artışı gibi faktörlerle körfeze girdiğini ifade etti.

Sedimentlerin sağlıklı bir denizel ortamda olması gereken değişim süresi oldukça yavaşken, Özkan bu süreçte yaşanan hızlı değişimi korkutucu buluyor. Normal koşullarda bir denizel ortamda sediment kalınlığı, 100 yılda sadece 1 santimetre değişirken, İzmir Körfezi’nde bu yapının 10 yıl içinde çok daha büyük oranda değiştiğine dikkat çekiyor. Balık ölümlerinin sıkça yaşandığı bölgelerin, su derinliğinin az olduğu, sediment ve su arasındaki etkileşimin fazla olduğu yerler olduğunu belirten Özkan, bu durumun oksijensiz bir ortamın oluşmasına ve balıkların ani ölümlerine sebep olduğunu söyledi.

Sediment taramasının acil bir eylem olarak ele alınması gerektiğini savunan Özkan, kirli materyalin bertaraf edilmesinin önemine vurgu yaptı. Su kolonuna fazla kirletici yük gelmediği takdirde sediment yapısının yavaş yavaş iyileşeceğini ifade eden Özkan, bu süreçte balçık tabakasının temizlenmesinin gerekliliğine dikkat çekti. Sedimentin arıtma işlevinin artması ve sağlıklı bir besin ortamı oluşturabilmesi için mevcut kirli tabakanın kaldırılması gerektiğini belirtti.

İzmir Körfezi içindeki su derinliği çoğu noktada 13 metre civarındayken, büyük bir sediment yapısı taşıdığını aktaran Prof. Dr. Özkan, bunun temizlenmesi ve alternatif kullanım sağlanması için uygun alanların oluşturulması gerektiğini vurguladı. 15-20 yıllık bir süreçte bozulmuş olan sedimentin temizlenmesi ile körfezin eski haline döneceğini belirten Özkan, bu bağlamda karada kirli sedimantalara uygun işlemler yapılmasının önemini dile getirdi.

Sonuç olarak, İzmir Körfezi’nin ekosistem sağlığını yeniden kazanabilmesi için sedimanların uygun şekilde taranması, kirli materyallerin bertaraf edilmesi ve su kalitesinin artırılması kritik öneme sahiptir. Prof. Dr. Özkan’ın çalışmaları, körfezdeki ekosistem dengesinin sağlanması adına atılması gereken hayati adımları göstermektedir.