BEĞENDİM
İstanbul’un tarihi Sultanahmet bölgesinde yer alan Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin yanında bulunan ünlü Hilton Otel, bünyesinde 1500 yıllık tarihi bir sarnıcı SPA merkezi olarak kullanan Navitas Spa Sarnıç işletmesine ev sahipliği yapmaktadır. İşletmenin resmi internet sitesinde, “Büyülü bir atmosferde eşsiz bir spa keyfi yaşamak istiyorsanız Navitas’ı tercih edin.” gibi ifadelerin yanı sıra, sunulan hizmetlerin detayları da yer almaktadır. Bu merkez, sadece lüks bir SPA deneyimi sunmakla kalmıyor, aynı zamanda kişiye özel masaj terapileri ve yüksek kaliteli bakım paketleri ile de ön plana çıkmaktadır.
Navitas Spa, Uzak Doğu masajları, Aromaterapi, sıcak taş masajı ve çift terapi paketleri gibi 13 farklı masaj seçeneği sunarak, misafirlerine ruh, beden ve zihin uyumu sağlamayı hedefliyor. Ancak, tarihi sarnıcın bu şekilde bir SPA merkezine dönüştürülmesi kamuoyunda bazı tepkilere yol açtı. Bu durum, hem kentsel arkeolojik sit alanları açısından sorun teşkil etmekte, hem de yapının korunmasına yönelik yasal düzenlemelere aykırılık göstermektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, söz konusu sarnıcın masaj salonu olarak kullanılmasıyla ilgili şikayetler üzerine 2022 yılı itibarıyla çalışmalara başlamıştır. Sarnıçta tespit edilen kaçak eklentilerin 6 ay içerisinde kaldırılması istenmiştir; ancak Navitas Spa Sarnıç bu talebe uymayarak, hizmet vermeye devam etmiştir. 2023 yılı itibarıyla aykırılıkların kaldırılmaması nedeniyle, bakanlık suç duyurusunda bulunma yoluna gitmiştir. Fatih Belediyesi, tarihi sarnıçta bulunan aykırılıkların neler olduğuna dair bir açıklama isteyerek, onaylı projelerin sunulmasını talep etmiştir.
Fatih Belediyesi Kurul Müdürlüğü, yapılan incelemelerde, sarnıcın yanına inşa edilmiş cam bir eklentinin bulunduğunu, bu eklentinin üst kotunda 120 cm derinliğinde bir deneyim havuzunun yer aldığını tespit etmiştir. Ayrıca, alt kotta soyunma kabinleri, masaj odaları, sauna ve hamam gibi mekanlar bulunduğu da belirlenmiştir. Miras yoluyla 60’a yakın mülkiyet sahibine sahip olan sarnıcın ruhsatsız olduğu da saptanmıştır. İşletmenin gerçekleştirdiği ve yapının tarihi özelliğine zarar veren uygulamalar, bakanlıkça 27 Kasım 2024’te vergi muafiyeti talebinde bulunduğunda da gündeme gelmiştir. Ancak Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, bu talebin sadece aykırılıkların giderilmesinin ardından değerlendirileceğini bildirmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, konuyu kamuoyuna yansıtan “Bin 500 Yıllık Sarnıcı Masaj Salonuna Çevirdiler” başlıklı haber üzerine yazılı bir açıklama yapmıştır. Bakanlık, sarnıcın 2022 yılında kaldırma kararı alındığını ve 2023’te yapılan suç duyurusunu kamuoyuna duyurmuştur. İstanbul İli, Fatih İlçesi, Cankurtaran Mahallesi’ndeki sarnıcın, kentsel arkeolojik sit alanı içerisinde kalan ve 1. grup korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescillenmiş olduğunun altı çizilmiştir.
Özetle, Navitas Spa Sarnıç, tarihi bir eseri SPA merkezi olarak kullanması ve buna eklenen kaçak yapılar nedeniyle büyük bir tartışmaya yol açmıştır. Hem devlet, hem de kamuoyundan gelen tepkiler, bu sürecin devamında nasıl bir yön alacağını merakla beklemektedir. Söz konusu sarnıcın korunması, başta toplum ve tarih bilinci açısından son derece önemli bir konu olarak öne çıkmaktadır.
