TCMB Temmuz Raporu: Yurt Dışı Varlık ve Yükümlülükler

0

BEĞENDİM

0

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Temmuz 2023 itibarıyla Uluslararası Yatırım Pozisyonu Gelişmeleri raporunu yayımladı. Bu rapora göre, Temmuz sonu itibarıyla Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2023 yıl sonuna göre yüzde 4,8 oranında bir artış göstererek 348,8 milyar ABD doları seviyesine ulaştı. Aynı dönemde, Türkiye’nin yükümlülükleri de yüzde 8,9 oranında bir artışla 706,5 milyar ABD doları olarak belirlendi. Bu durum, Türkiye’nin uluslararası finansal pozisyonunu etkileyen önemli bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.

Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı net Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) olarak adlandırılmaktadır. 2023 yıl sonu itibarıyla eksi 316,2 milyar ABD doları olan net UYP, 2024 yılı Temmuz sonu itibarıyla eksi 357,7 milyar ABD doları seviyesine gerilemiştir. Bu durum, Türkiye’nin dışa bağımlılığının arttığına işaret etmektedir ve ülke ekonomisinin uluslararası piyasalardaki riskler karşısında ne denli hassas olduğunu göstermektedir.

Varlıkların alt kalemlerine bakıldığında, rezerv varlıklar kalemi 2023 yıl sonunda yüzde 4,9 oranında artış ile 147,8 milyar ABD dolarına çıkmıştır. Diğer yatırımlar kalemi ise geçen yıl sonuna göre yüzde 3,9 oranında bir artışla 129,1 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Diğer yatırımlar içinde bankaların yabancı para ile Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları yüzde 6,9 oranında artarak 49,7 milyar ABD doları seviyesine gelmiştir. Bu artış, bankaların likidite durumunu olumlu yönde etkilemiş, aynı zamanda yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik ilgilerini de artırmıştır.

Yükümlülüklerin alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımların (sermaye ve diğer sermaye) 2023 yıl sonuna göre piyasa değerleri ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların etkisiyle yüzde 15,3 oranında artarak 222,0 milyar ABD doları seviyesine yükseldiği görülmektedir. Portföy yatırımları da önemli bir artış göstererek, yüzde 29,1 oranında bir artışla 123,8 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2023 yıl sonuna göre yüzde 33,6 oranında artarak 39,5 milyar ABD dolarına ulaşırken, yurt dışı yerleşiklerin ellerindeki Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) stoku ise yüzde 399,2 oranında bir artışla 13,2 milyar ABD doları olmuştur. Hazine’nin tahvil stoku, yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra yüzde 4,1 artışla 44,3 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.

Diğer yatırımlar kaleminde ise yurt dışı yerleşiklerin yurt içindeki yerleşik bankalardaki yabancı para mevduatlarının 2023 yıl sonuna göre yüzde 5,3 oranında azaldığı ve 40,9 milyar ABD doları seviyesine gerilediği gözlemlenmiştir. Ancak Türk Lirası cinsinden mevduatlarda dikkat çekici bir artış yaşanmış ve bu oran yüzde 36,4 artarak 23,2 milyar ABD doları olmuştur. Bu durum, yerli yatırımcıların yerli para birimine olan güveninin arttığını gösteriyor.

Son olarak, bankaların toplam kredi stoku yüzde 10,1 oranında artarak 68,8 milyar ABD doları seviyesine ulaşırken, diğer sektörlerin toplam kredi stoku ise yüzde 0,8 oranında bir azalış göstererek 100,2 milyar ABD doları düzeyine gerilemiştir. Bu bilgiler, Türkiye’nin finansal yapısının dinamiklerini, uluslararası yatırımlarının seyrini ve yerel bankacılık sektörünün durumunu yansıtmaktadır. Türkiye’nin uluslararası yatırım pozisyonu, hem ekonomik hem de finansal istikrar açısından önemli bir göstergedir ve bu veriler dikkatlice izlenmelidir.