Türkiye’nin önemli kuru domates üretim merkezlerinden biri olan İzmir’in Torbalı ilçesi, begonya renginde sergi alanlarında başlayan kuru domates mesaisini büyük bir coşkuyla sürdürüyor. Bu bölge, nisan ayında ekim, temmuz ayında ise hasat süreçlerine ev sahipliği yapıyor.
Her yaz sezonunda torbalı ovasi üzerindeki tarlalarda, tarım işçileri tarafından özenle toplanan domatesler, genellikle kamyon veya traktörlerle tarlalara getiriliyor. İşçiler tarafından ikiye bölünen domatesler, örtülerin üzerine dizilerek, müşteri taleplerine göre ya kükürtlü ya da tuzlu bir yöntemle kurutulmaya bırakılıyor. Bu süreç genellikle bir hafta sürüyor ve güneş altında gerçekleştiriliyor.
Torbalı’daki domates kurutma işlemlerinde çalışanların büyük bir kısmı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi‘nden gelen tarım işçilerinden oluşuyor. Bu işçiler, kurdukları çadırlarda konaklayarak, memleketlerinden yüzlerce kilometre uzakta “gurbet mesaisi” yapıyorlar. Kavurucu sıcaklarda saatlerce çalışan bu işçiler, el becerilerine bağlı olarak günde ortalama 100-150 kasa domates kesebiliyor. Kesim yaptıkları kasa sayısına göre ücret alan işçiler, daha fazla kazanç için zamanla adeta bir yarış içine giriyorlar.
Dünya pazarlarında yer bulmaya devam edeceğiz başlığı altında, kuru domates üreticisi ve ihracatçısı Kemal Saygıner, havaların ısınmasıyla birlikte sezonun başlamasıyla birlikte bu yıl yaklaşık 1000 ton kuru domates ürettiklerini dile getiriyor. Her sabah sergi alanına 20 kamyon domates getirdiklerini kaydeden Saygıner, bu domateslerin tek tek kesilip kurumaya bırakıldığını belirtiyor.
Sayılar bu süreçten sonra, işletmeye götürülen domateslerin tekrar bir ön seçim işlemine tabi tutulduğunu ve ardından soğuk hava depolarında saklandığını göstermekte. Saygıner ayrıca, ürettikleri ürünleri Amerika, Brezilya, Fransa, Almanya gibi ülkelere ihraç ettiklerini ve şu anki güncel satış fiyatlarının 3,5 avro civarında, Amerika’ya sattıkları kuru domateslerin ise yaklaşık 4,5 dolar seviyelerinde olduğunu ifade ediyor. Saygıner, Türkiye’de yetişen domateslerin, diğer ülkelerde bulunanlara göre çok daha lezzetli olduğunu belirtiyor ve bu kaliteyi korudukları müddetçe dünya pazarlarında yer bulmaya devam edeceklerini vurguluyor.
Torbalı Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Abdulvahap Olgun, coğrafi işaretli kuru domatesin 100 ülke sofrasına lezzet kattığını belirtiyor. Olgun, bölgede hasat edilerek değerlendirilen domateslerin yalnızca %20’sinin kurutmaya ayrıldığını ve bunun daha çok ihracata gönderildiğini ifade ediyor. Öte yandan, her yıl kuru domates ihracatında yaşanan artışa dikkat çeken Olgun, “Amerikalılar, Torbalı ve Türkiye’nin kuru domatesini keşfetmeye başladı. Bu yıl ABD’ye yapılan kuru domates ihracatımızda %20’lik bir artış mevcut.” şeklinde konuşuyor.