Sivas’ta doğada kendiliğinden yetişen Üvez ağaçları, ilginç bir özellik taşımaktadır; bu ağaçlar, meyve verme döngüsünü iki yılda bir gerçekleştirmektedir. Ağustos ve Eylül aylarında olgunlaşan meyveler, bir süre sonra toplanarak çürümeye bırakılır. Çürümüş olan bu meyvelerin, kalp ve cilt hastalıkları dahil olmak üzere birçok sağlık sorununa faydalı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, meyvenin ishal vakalarının hızla çözülmesine yardımcı olduğu da ifade edilmektedir.
İki yıllık bir aradan sonra, geçtiğimiz yıl Ağustos ve Eylül aylarında toplanan Üvez meyveleri, Sivas’ta tezgahlarda yerini aldı. Şifa arayan insanların ilgisini çeken bu meyve, kilosu 100 TL’lik fiyatıyla satışa sunuldu. Sivas’ta aktarlık yapan Orhun Özfidancı, bu meyvenin birçok hastalığa faydası olduğunu belirtirken, özellikle Sivas’ın Koyulhisar ve Suşehri bölgelerinde yoğun olarak yetiştiğini ekledi. Özfidancı’ya göre, Üvez meyvesi sindirim sistemi, kalp damar hastalıkları, tansiyon problemları ve kadın hastalıklarına iyi gelir. Düzenli kullanıldığında cilt bakımına da etki edebilir.
Üvez meyvesi, iki yılda bir yetişmesine rağmen, toplanması ve temizlenmesi oldukça çetin bir süreç olarak değerlendirilmektedir. Özfidancı, bu meyvenin Kasım, Aralık ve Ocak ayları içerisinde çıkarak olgunlaşmasını beklediğini belirtti. Meyvenin sertleşip siyahlaştığı zaman tezgahlarda satılmak üzere yerini aldığını ifade etti. Üvez meyvesinin Sivas’ta halk arasında birçok yerel isimle anıldığını da sözlerine ekleyen Özfidancı, meyvenin tezgahlarda satışa çıktığında yüksek talep gördüğünü vurguladı. Bunun yanı sıra, bu meyvenin satış süresinin de oldukça dar olduğu ve genellikle satışların Ocak ayının sonlarına kadar devam ettiği belirtildi.
Üvez meyvesi hakkında görüşlerini paylaşan Salim Kalaycı, çocukluğundan beri bu meyveyi tükettiğini ve bu meyvenin ağaçlarının kendi bahçelerinde bulunduğunu ifade etti. Yaklaşık 15 yıl aradan sonra yeniden bu meyveyi tadarak çocukluğuna döndüğünü dile getiren Kalaycı, meyvenin görünüşüyle ilgili de ilginç bir bilgi vererek halk arasında ‘Gıdi boku’ olarak adlandırıldığını, bu ifadenin keçi pisliği anlamına geldiğini söyledi.
Sivas’taki Üvez meyvesi, sadece lezzetiyle değil, sağlık yararlarıyla da ön planda bir meyve haline gelmiştir. Doğada kendiliğinden yetişmesi ve yıllar boyunca yerel halk arasında önemini koruması, onu hem bir geleneksel besin maddesi hem de doğal bir şifa kaynağı olarak öne çıkarmaktadır. Zamanla değişen alışkanlıklarla beraber, köklü bir geçmişi olan bu meyve, yeni nesiller tarafından yeniden keşfedilmekte ve tüketilmeye devam edilmektedir.